De wijze die zichzelf vergeeft

Het was een zonnige dag toen we besloten een wandeling te maken in een rustig bosgebied. De bomen omhelsden ons met hun groene bladeren en de vogels zongen een melodie van vrede. Toch was de sfeer geladen, want hij droeg een last op zijn schouders – een last van verslaving, trauma en zelfveroordeling. De verslaving hielp hem jarenlang geholpen zijn emoties dempen, zijn ware zelf te verbergen. Zijn trauma werd versterkt vanuit het niet begrepen worden en overleven in een wereld vol veroordeling en angst. Vanaf jongere leeftijd werd hij al opgenomen in de jeugdpsychiatrie waar hij de bevestiging kreeg dat de wereld waar hij in leeft niet te vertrouwen is, onveilig is.

We liepen zij aan zij terwijl hij zijn hart opende over zijn innerlijke gevecht. De verslaving diende als een schild tegen de wereld, een wereld die hij als onveilig en veroordelend had ervaren sinds zijn jeugd. Zijn verleden, doordrenkt van pijn en trauma, had een genadeloze veroordelaar in hem gecreëerd, die als een beschermer fungeerde maar ook een muur vormde tussen hemzelf en anderen.

Met een islamitische achtergrond en een worsteling met verslaving, was hij vastgeketend aan zijn verleden. Niemand zag zijn diepe pijn omdat hij het niet durfde te tonen, en niemand wilde het zien omdat het de gebreken van de wereld blootlegde.Het verleden trok als een zware last aan hem, en hij voelde zich vaak teruggetrokken naar het donkere, bekende gebied waar hij een verloren, bang jongetje aantrof, beschermd door de genadeloze veroordelaar. Het was een cyclus van afstoten en aantrekken, een dans met zijn eigen demonen.

“Angst,” antwoordde hij toen ik vroeg welke emotie hij het meest voelde. De stilte die volgde, werd gevuld met de warme oranje stralen van de zon die door de bomen sijpelden. “Liefde,” fluisterde ik. Het was een keerpunt in onze wandeling, een moment van bewustwording.

“Wat zou liefde doen voor hoe jij je nu voelt en wat je nu denkt?”

Een beschrijving van praktische voorbeelden volgt: “dan zou ik letten op mijn eten, goed eten, weer bidden, dat doe ik te weinig… en structuur aanbrengen in mijn leven” 

“Ja dat ook, wat nog meer?”

“Zelfacceptatie”

“Mooi, wat heb je dan eerst te doen voor jezelf?”

Hij keek me aan, zoekend naar de juiste woorden. Bang om iets verkeerd te zeggen.

“Ik weet het even niet”

“Dat is oké”

Zijn ademstroom volgt het ritme van zijn voeten terwijl we een schuine bocht naar rechts maken en van de omhelzing van bomen in een open gebied aankomen.

“Wat vind je van jezelf vergeven?”

Zijn ogen worden glazig en zijn mondhoeken krullen iets omhoog, zijn schouders zakken iets en hij verzacht. Hij mag even verzachten.  

“Ik weet niet hoe ik dat kan doen”

“Je bent zo erg op zoek naar vergeving van buitenaf omdat het je verlangen weerspiegelt voor vergeving binnenin. Zolang jij jezelf blijft bekritiseren op een gedachte die weer eens voorbij komt die je niet mag hebben van jezelf gaat al jouw aandacht naar het verhaal over wie jij weer denkt te zijn. De versie waar jij geen liefde aan geeft, de versie die volgens jou geen liefde verdient.”

“Maar wat als het niet lukt? Mezelf vergeven?”

“Waar ben je bang voor?” vroeg ik, en zijn antwoord onthulde dat de angst niet zozeer lag in het bekende donker, maar eerder in het omarmen van zijn eigen kracht en gezien worden zoals hij werkelijk is.

“Ik ben bang voor de versie die ik word als ik als die kracht die ik in mezelf voel toelaat en echt gezien ga worden”

“Een liefdevolle vader.
Een hardwerkende ondernemer.
Een grappenmaker met een brede glimlach…” en ik glimlachte naar hem en hij glimlachte terug terwijl we stilstonden met onze blikken gericht op het water.

“Wat zie je?”

“Donker water en in de verte het licht op de bossen”

“Wat denk je daarbij?”

“Het licht is onbereikbaar”

“Draai je eens om dan?”

En de glinsteringen van de zonsondergang vielen op zijn hele lichaam terwijl een zucht zijn borstkas verliet.

“Soms hoef je je alleen maar om te draaien en het licht toe te laten, hoe spannend dat ook voelt”

We spraken over zelfacceptatie, over het omarmen van de eigen pijn en het nemen van verantwoordelijkheid voor gedrag dat diende als een beschermingsmechanisme. Het was niet eenvoudig, maar hij begon in te zien dat echte liefde toelaten veel enger was dan zichzelf verliezen in kortstondig genot.

En zo liepen we verder, de zonsondergang tegemoet, terwijl we spraken over de uitdagingen van het leven. Geloofsovertuigingen en culturele verschillen vervaagden in het licht van menselijke verbinding en nieuwsgierigheid.

“Er wordt wel eens gesproken over de beste versie van jezelf zijn maar ikzelf vind dat een beladen en verwachtingsvolle term. Sommigen praten over je hoogste zelf of bijvoorbeeld intuïtie. Hoe zullen we de versie van jezelf noemen die vol licht en liefde is en weet wat hij mag doen voor zichzelf?”

“De wijze” zegt hij met stralende ogen en een lichaamshouding die gelijk de wijsheid activeert.

“Oké, dan spreken we nu af dat wanneer je twijfelt over jouw beweging jij jezelf de vraagt stelt, wat zou (eigen naam) de wijze doen.

Hij begint hard te lachen. “Dan weet ik het allemaal al”

“Ja en soms mag je jezelf bewust eraan herinneren”

Uiteindelijk bereikten we een bankje aan de waterkant, waar hij de kans kreeg om zijn innerlijke frustraties toe te laten en los te laten. De echo’s van het verleden, eruit schreeuwen. Een emotional release oefening bracht opluchting, en de lach die volgde, was een teken van bevrijding.

“Zo…. ik voel gelijk ruimte en veel meer rust in mijn lichaam, de spanning is er niet meer zoals net”

De gedachten waren vervlogen met de wind terwijl er weer helderheid in zijn ogen te zien was.

“Je hebt expressie gegeven aan wat op de oppervlakte zat te borrelen, het belangrijkste verschil is dat je het nu in het luchtledige eruit hebt gegooid en niet op iemand hebt geprojecteerd. Je hebt jezelf gewoon even gefrustreerd laten zijn en nu zie je hoe snel het weg ebt”

“Ja vaak worden we dan boos op iemand en dan gaat het niet goed of bouwt het op”

“Ja en dat pakt vaak niet goed uit, dan weten we dat het niet handig is of iemand onbedoeld pijn doen en komen we weer in de schaamte en schuld trap terecht.

Het pad naar zelfacceptatie is hobbelig en vaak moeilijk, maar die dag in het bos was een stap in de richting van het licht. We deelden momenten van oprechte menselijkheid, waarbij hij zichzelf ontdekte als meer dan de som van zijn fouten en pijn. En terwijl de avondschemering ons omhulde, werd de last op zijn schouders iets lichter, een last die langzaam werd vervangen door zelfcompassie en hoop op een betere toekomst.

Het werd een wandelingsdialoog over angst, liefde en zelfacceptatie waarbij praktische voorbeelden ontstonden van stappen die hij kon nemen. Het was een zoektocht naar vergeving, niet alleen van anderen, maar vooral van zichzelf.